Software in de metaalbranche  – van nice naar must-have

2025: nieuwe ronde, nieuwe kansen? Uiteraard is dit aan de metaalindustrie zelf, maar de mogelijkheden om een aantal hardnekkige uitdagingen te tackelen zijn dankzij moderne software wel voorhanden. Data makkelijker uitwisselen, kennis vastleggen en het automatiseren van handelingen staan daarbij centraal.

Wie aan automatisering denkt, ziet al snel in gedachten robots en slimme aansturingssoftware voorbij komen. Ook AI is een veelgenoemde trend. Maar zoals ook het artikel  in Metaalvak in het najaar van 2024 al duidelijk maakte, zit er soms ook een duidelijk verschil tussen wat experts aangeven dat belangrijk is en de keuzes die bedrijven maken. Inspelen op personeelsschaarste werd door diverse bedrijven belangrijker gevonden dan vol inzetten op AI en cybersecurity.

Kennis digitaliseren, handelingen automatiseren

Duidelijk is wel dat vrijwel iedereen inmiddels de mogelijkheden ziet van moderne softwaretools. Een groeiend aantal bedrijven investeert in software om een goede basis te leggen en efficiënter en flexibeler te kunnen inspelen op kritische klanten, personeelsschaarste en concurrentie. Een van de manieren om slimmer en efficiënter te werken is door data en kennis te digitaliseren en dit te gebruiken voor het automatiseren van handelingen. Dat geldt zeker voor bedrijven waar het aantal orders en transacties groot is of snel toeneemt.

‘Niet bang zijn, maar zoeken naar waarde’

Jochem Swierstra, business consultant bij ERP-leverancier Prodin, ziet nog veel dubbele invoer van data bij bedrijven. “Dat is killing voor de efficiency. En er zijn heel veel goede systemen om slimmer te werken, waaronder ERP, maar ook manufacturing execution systemen (MES). Daarmee kun je communiceren met de productielijn of meetgegevens registreren. Veel gespecialiseerde software is bovendien met andere systemen, zoals ERP, te integreren. En al die applicaties zorgen voor meer controle van en bevestiging voor de werknemer. Ik zou bedrijven willen adviseren om niet bang te zijn voor het gebruik van meerdere tools, maar vooral naar de waarde te kijken die ze kunnen leveren. De eisen vanuit het bedrijfsleven nemen snel toe, zoals het gebruik van mobiele apparatuur en apps. Daarnaast moet alles zoveel mogelijk geïntegreerd werken.”

Programmering op afstand

Werken zónder software, zoals voor het aansturen van machines, is bijna ondenkbaar vandaag de dag. De praktijk is dat software draaibanken aanstuurt en dat medewerkers kunnen lezen en schrijven met die machines. Swierstra: “Bedrijven zijn vaak blij met de oude maatwerksoftware, maar probeer voor die oude tools maar eens ontwikkelaars te vinden. Het maken van keuzes over wat je wel en niet nodig hebt kan lastig zijn, maar je zult je wel moeten verdiepen in de mogelijkheden van moderne software. Al was het maar omdat je een probleem hebt als de ondersteuning stopt of jouw IT-expert weggaat.” Moderne software biedt gebruikers de kans om de programmering op afstand te doen, offline, zodat machines kunnen blijven doordraaien.

Personeelsschaarste zorgt voor versnelling

Keizers Metaal is een bedrijf dat veel belang hecht aan de eigen mensen, maar software als onmisbaar ziet in de moderniseringsslag. Bart Tielbeek, projectmanager automatisering: “Automatisering moet de dagelijkse processen, zoals de werkvoorbereiding, vereenvoudigen en helpen bij het nauwkeuriger en consistenter uitvoeren van eenvoudige taken.” De personeelsschaarste heeft volgens Tielbeek de zoektocht naar slimme softwaretools versneld.   

Het nieuwe portaal, One Click Steel, is een van deze tools. “Een klant wil niet langer een week wachten op een offerte. Als een klant een offerte aanvraagt, doet hij dat ook bij drie andere partijen. Snelheid is een belangrijke factor.”

Samenstelling in portaal plaatsen

Klanten zien in het nieuwe portaal direct de mogelijkheden, de prijs en de levertijd. Als iets niet haalbaar is, geeft Keizers Metaal meteen een waarschuwing via ingebouwde checks. Tielbeek: “Ook kunnen we kleine fouten handmatig aanpassen, zodat de klant niet alles opnieuw hoeft aan te passen en te versturen. Klanten kunnen eenvoudig hele samenstelling-en met plaat- en buislaserwerk in het portaal plaatsen. Wij zorgen er achter de schermen voor dat we als DG Steel Group met vier bedrijven een opdracht afronden.” Het metaalbedrijf kan naar eigen zeggen zo’n tachtig procent van de productie uit het portaal zonder menselijke tussenkomst in gang zetten. “Er vindt natuurlijk wel een laatste check plaats. Staan alle seinen op groen, dan kan de productie aan de slag.”

Zoeken naar verbeterstappen

Sander van Doesburg, sales engineer bij softwareleverancier AESC, merkt dat bedrijven niet altijd beseffen hoe groot een uitdaging kan zijn. “Dat inzicht ontstaat pas wanneer we samen met een ondernemer in kaart brengen hoe ze werken en welke verbeterstappen mogelijk zijn. We moeten echter wel aantonen waarom een verandering zinvol is, vooral bij bedrijven die al twintig jaar op dezelfde manier werken”, legt hij uit. Het effect van automatisering kan indrukwekkend zijn, benadrukt Van Doesburg. “Een van onze klanten, Ter Horst MetaalTechniek, had als doel om met zo min mogelijk medewerkers een zo groot mogelijke productiecapaciteit te bereiken. Ze hebben meerdere lasers, een aantal kantbanken en binnenkort komt er ook een buislaser bij. Toch worden al deze machines aangestuurd door slechts twee mensen vanuit de werkvoorbereiding.”

Vastleggen van vakkennis

De grootste toegevoegde waarde van software ligt volgens Van Doesburg momenteel bij het vastleggen van kennis en efficiëntieverbetering. “Wanneer vakmensen het bedrijf verlaten, wil je voorkomen dat hun kennis verloren gaat. Dit vereist een combinatie van vakinhoudelijke kennis, een beetje IT-expertise en de visie van de eigenaar van het bedrijf. Zodra die basis staat, kun je de bedrijfsprocessen analyseren en kijken waar efficiëntieverbeteringen en tijdwinst mogelijk zijn. Tot slot raad ik aan om het aantal verschillende leveranciers beperkt te houden. Dit maakt het beheer een stuk eenvoudiger en efficiënter.”